شبکه کامپیوتری گروهی از کامپیوترهای متصل به یکدیگر است که یک کامپیوتر را قادر می‌سازد با کامپیوتر دیگری ارتباط برقرار کند و منابع، داده‌ها و برنامه‌های کاربردی خود را به اشتراک بگذارد.
یک شبکه کامپیوتری را می‌توان بر اساس اندازه آن دسته بندی کرد. یک شبکه کامپیوتری عمدتاً یکی از چهار نوع زیر است:
انواع شبکه‌های کامپیوتری:
- LAN (شبکه محلی)
- PAN (شبکه منطقه شخصی)
- MAN (شبکه منطقه شهری)
- WAN (شبکه گسترده)
با ادامه‌ی مطلب با ما همراه باشید تا به معرفی این موارد بپردازیم.
LAN (شبکه محلی)
شبکه محلی (Local Area Network) به مجموعه‌ای از رایانه‌ها گفته می‌شود که در یک منطقه کوچک مانند ساختمان و یا دفتر به یکدیگر متصل می‌شوند.
LAN برای اتصال دو یا چند رایانه شخصی از طریق یک رسانه ارتباطی مانند جفت پیچ خورده، کابل کواکسیال و غیره استفاده می‌شود.
این شبکه هزینه کم‌تری دارد زیرا با سخت افزارهای ارزان قیمتی مانند هاب‌ها، آداپتورهای شبکه و کابل‌های اترنت ساخته شده است.
داده‌ها با سرعت بسیار بالاتری در شبکه محلی منتقل می‌شوند.
شبکه محلی امنیت بالاتری را فراهم می کند.
PAN (شبکه منطقه شخصی)
شبکه منطقه شخصی (Personal Area Network) شبکه‌ای است که در اطراف یک فرد خاص مرتب شده است، معمولاً در محدوده 10 متری.
PAN برای اتصال دستگاه‌های کامپیوتری مختص استفاده شخصی با نام شبکه منطقه شخصی استفاده می‌شود.
توماس زیمرمن اولین دانشمند محققی بود که ایده PAN را ارائه کرد.
PAN مساحتی حدود 30 فوت (10 متر) را پوشش می‌دهد.
دستگاه‌های رایانه شخصی که برای توسعه شبکه شخصی استفاده می شوند، عبارت‌اند از: لپ تاپ، تلفن‌های همراه، پخش کننده رسانه و دستگاه‌های بازیهای ویدئویی.
دو نوع شبکه شخصی وجود دارد:
- شبکه شخصی سیمی
- شبکه شخصی بی سیم
شبکه شخصی بی سیم: شبکه شخصی بی سیم به سادگی با استفاده از فناوری‌های بی سیم مانند وای فای و بلوتوث توسعه یافته است. این یک شبکه کم برد است.
شبکه شخصی سیمی: شبکه شخصی سیمی با استفاده از USB ایجاد می‌شود.
موارد استفاده از شبکه‌های شخصی:
Body Area Network: شبکه Body Area شبکه‌ای است که با یک شخص حرکت می‌کند. به عنوان مثال، شبکه تلفن همراه با یک شخص حرکت می‌کند. فرض کنید شخصی یک اتصال شبکه برقرار می‌کند و سپس با دستگاه دیگری ارتباط برقرار می‌کند تا اطلاعات را به اشتراک بگذارد.
شبکه آفلاین: یک شبکه آفلاین را می‌توان در داخل خانه ایجاد کرد، بنابراین به عنوان شبکه خانگی نیز شناخته می‌شود. یک شبکه خانگی برای ادغام دستگاه‌هایی مانند پرینتر، رایانه شخصی، و تلویزیون طراحی شده است که به اینترنت متصل نیستند.
دفتر خانگی کوچک: برای اتصال انواع دستگاه‌ها به اینترنت و یک شبکه شرکتی با استفاده از VPN استفاده می‌شود.
MAN (شبکه منطقه شهری)
شبکه منطقه شهری (Metropolitan Area Network) شبکه‌ای است که یک منطقه جغرافیایی بزرگ‌تری را با اتصال یک شبکه LAN متفاوت برای تشکیل یک شبکه بزرگ‌تر پوشش می‌دهد.
سازمان‌های دولتی از MAN برای اتصال به شهروندان و صنایع خصوصی استفاده می‌کنند.
در MAN شبکه‌های محلی مختلف از طریق یک خط تبادل تلفن به یکدیگر متصل می‌شوند.
پرکاربردترین پروتکل‌های مورد استفاده در MAN عبارت‌اند از: RS-232، Frame Relay، ATM، ISDN، OC-3، ADSL و غیره.
این شبکه برد بالاتری نسبت به شبکه محلی (LAN) دارد.
موارد استفاده از شبکه شهری:
- MAN برای ارتباط بین بانک‌ها در یک شهر استفاده می‌شود.
- می‌توان از آن در رزرو هواپیمایی استفاده کرد.
- می‌توان از آن در یک دانشگاه داخل یک شهر استفاده کرد.
- همچنین می‌توان از آن برای ارتباط در ارتش استفاده کرد.
WAN (شبکه گسترده)
شبکه گسترده (Wide Area Network) شبکه‌ای است که در یک منطقه جغرافیایی بزرگ مانند ایالت‌ها یا کشورها گسترش می‌یابد.
یک شبکه گسترده بسیار بزرگ‌تر از شبکه LAN است.
یک شبکه گسترده به یک مکان محدود نمی‌شود، بلکه از طریق یک خط تلفن، کابل فیبر نوری یا پیوندهای ماهواره‌ای در یک منطقه جغرافیایی بزرگ گسترش می‌یابد.
اینترنت یکی از بزرگترین WANها در جهان است.
شبکه گسترده به طور گسترده در زمینه کسب و کار، دولت و آموزش استفاده می‌شود.
موارد استفاده از شبکه گسترده:
پهنای باند موبایل: شبکه 4G به طور گسترده در سراسر یک منطقه یا کشور استفاده می‌شود.
آخرین مایل: یک شرکت مخابراتی برای ارائه خدمات اینترنتی به مشتریان در صدها شهر با اتصال خانه آن‌ها به فیبر از این شبکه استفاده می‌کند.
شبکه خصوصی: یک بانک شبکه‌ای خصوصی را فراهم می‌کند که 44 دفتر را به هم متصل می‌کند. این شبکه با استفاده از خط تلفن اجاره‌ای ارائه شده توسط شرکت مخابرات ساخته شده است.
مزایای شبکه گسترده:
مزایای شبکه گسترده به شرح زیر است:
منطقه جغرافیایی: یک شبکه گسترده یک منطقه جغرافیایی بزرگ را فراهم می‌کند. فرض کنید اگر شعبه دفتر ما در شهر دیگری باشد، ما می‌توانیم از طریق WAN با آن شعبه ارتباط برقرار کنیم. اینترنت یک خط اجاره‌ای را فراهم می‌کند که از طریق آن می‌توانیم با شعبه دیگری ارتباط برقرار کنیم.
داده‌های متمرکز: در شبکه WAN، داده‌ها متمرکز هستند. بنابراین، ما نیازی به خرید ایمیل‌ها، فایل‌ها یا سرورهای پشتیبان نداریم.
دریافت فایل های به روز: شرکت‌های نرم افزاری روی سرور زنده کار می‌کنند. بنابراین، برنامه نویسان فایل‌های به روز شده را در عرض چند ثانیه دریافت می‌کنند.
تبادل پیام: در یک شبکه WAN، پیام‌ها به سرعت منتقل می‌شوند. برنامه‌های تحت وب مانند فیس بوک، واتساپ، اسکایپ به شما امکان می‌دهند با دوستان خود ارتباط برقرار کنید.
اشتراک نرم افزار و منابع: در شبکه WAN، ما می توانیم نرم افزار و منابع دیگر مانند هارد دیسک و رم را به اشتراک بگذاریم.
تجارت جهانی: ما می توانیم تجارت را از طریق اینترنت در سطح جهانی انجام دهیم.
پهنای باند بالا: اگر از خطوط اجاره‌ای برای شرکت خود استفاده کنیم، پهنای باند بالایی را به دست خواهیم آورد. پهنای باند بالا سرعت انتقال داده را افزایش می‌دهد که به نوبه خود بهره وری شرکت ما را افزایش خواهد داد.
معایب شبکه گسترده:
معایب شبکه گسترده به شرح زیر است:
مسئله امنیتی: یک شبکه WAN در مقایسه با شبکه LAN و MAN دارای مشکلات امنیتی بیشتری است زیرا در این شبکه همه فناوری‌ها با هم ترکیب شده‌اند که مشکل امنیتی ایجاد می‌کند.
نیاز به نرم افزار فایروال و آنتی ویروس: داده‌ها بر روی اینترنت منتقل می‌شوند که می‌توانند توسط هکرها تغییر و یا هک شوند، بنابراین باید از فایروال استفاده شود. برخی از افراد می‌توانند ویروس را به سیستم ما تزریق کنند، بنابراین آنتی ویروس برای محافظت در برابر چنین ویروس‌هایی مورد نیاز است.
هزینه راه اندازی بالا: هزینه نصب شبکه WAN بالا است زیرا شامل خرید روترها و سوئیچ‌ها می‌شود.
عیب یابی: این شبکه منطقه گسترده‌ای را پوشش می‌دهد، بنابراین رفع مشکل در آن دشوار است.
فعالیت اینترنتی
فرایندی که طی آن که دو یا چند شبکه کامپیوتری LAN و یا WAN و یا بخش‌های شبکه کامپیوتری با استفاده از دستگاه‌ها به هم متصل شده‌اند و توسط یک طرح آدرس دهی محلی پیکربندی می‌شوند، به عنوان فعالیت اینترنتی (Internet working) شناخته می‌شود.
اتصال بین شبکه‌های کامپیوتری عمومی، خصوصی، تجاری، صنعتی یا دولتی نیز می‌تواند به عنوان فعالیت اینترنتی تعریف شود.
یک فعالیت اینترنتی از پروتکل اینترنت استفاده می‌کند.
مدل مرجع مورد استفاده برای کار اینترنتی، Open System Interconnection (OSI) است.
انواع فعالیت‌های اینترنتی:
1. اکسترانت: اکسترانت یک شبکه ارتباطی مبتنی بر پروتکل اینترنت مانند پروتکل کنترل انتقال و پروتکل اینترنت است. این شبکه برای به اشتراک گذاری اطلاعات استفاده می‌شود. دسترسی به اکسترانت فقط به کاربرانی که دارای اعتبار ورود هستند محدود می‌شود. اکسترانت پایین‌ترین سطح فعالیت اینترنتی است. می‌توان آن را به عنوان MAN، WAN و یا سایر شبکه‌های کامپیوتری طبقه بندی کرد. یک اکسترانت نمی‌تواند یک LAN واحد داشته باشد، حداقل باید یک اتصال به شبکه خارجی نیز داشته باشد.
2. اینترانت: اینترانت یک شبکه خصوصی مبتنی بر پروتکل اینترنت مانند پروتکل کنترل انتقال و پروتکل اینترنت است. اینترانت متعلق به سازمانی است که فقط کارمند یا اعضای سازمان به آن دسترسی دارند. هدف اصلی اینترانت به اشتراک گذاری اطلاعات و منابع بین کارکنان سازمان است. اینترانت امکان کار گروهی و کنفرانس‌های تلفنی را فراهم می‌کند.
مزایای اینترانت:
ارتباط: اینترانت ارتباطی ارزان و آسان را فراهم می‌کند. یک کارمند سازمان می‌تواند از طریق ایمیل، چت با کارمند دیگری ارتباط برقرار کند.
صرفه جویی در زمان: اطلاعات در اینترانت به صورت لحظه‌ای و بدون درنگ به اشتراک گذاشته می‌شود، بنابراین اینترانت باعث صرفه جویی در زمان می‌شود.
همکاری: همکاری یکی از مهم‌ترین مزیت‌های اینترانت است. اطلاعات بین کارکنان سازمان توزیع می‌شود و تنها توسط کاربر مجاز قابل دسترسی است.
استقلال پلتفرم: اینترانت دارای یک معماری خنثی است زیرا به رایانه امکان می دهد تا به دستگاه دیگری با معماری متفاوت متصل شود.
مقرون به صرفه: افراد می‌توانند داده‌ها و اسناد را با استفاده از مرورگر ببینند و کپی‌های تکراری را روی اینترانت توزیع کنند. این قابلیت منجر به کاهش هزینه می‌شود.
امیدواریم که با این مطلب توانسته باشیم اطلاعات مفیدی در رابطه با انواع شبکه‌های کامپیوتری در اختیارتان قرار دهیم. لطفا دیدگاه‌های خود را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.